Arloesedd mewn ffermio a choedwigaeth: gwerthusiad terfynol o'r Bartneriaeth Arloesedd Ewropeaidd (EIP)

Comisiynwyd Wavehill i ddarparu gwerthusiad annibynnol o raglen Partneriaeth Arloesi Ewrop (EIP) Cymru. Wedi'i hariannu gan y Rhaglen Datblygu Gwledig (RDP) 2014-2020, darparodd y gronfa hon gefnogaeth i 46 o brosiectau ledled Cymru i dreialu technegau a thechnolegau arloesol yn y sectorau ffermio a choedwigaeth. Y bwriad oedd dod ynghyd ac arbenigwyr o fyd busnes, ymchwil, cyrff anllywodraethol a rhanddeiliaid eraill i weithio ar y cyd i fynd i'r afael â materion a heriau cyffredin ledled y diwydiant a gwella ymarfer trwy arloesi ar draws y sector.

Roedd yr adroddiad dros dro, a gyhoeddwyd gan Lywodraeth Cymru ar X, yn dangos bod yr EIP yn cael ei gyflawni'n llwyddiannus. Canfu fod y prosiectau a gefnogir wedi bod yn briodol gyda nifer o bosibl yn gallu cynyddu, a gynorthwywyd gan broses ymgeisio ac arfarnu gadarn, a chefnogaeth hwyluso effeithiol.

Gan adeiladu ar hyn, cyhoeddwyd adroddiad terfynol gan Lywodraeth Cymru ym mis Hydref 2024 yn amlinellu effaith AEP fel mecanwaith i ffermwyr a choedwigwyr dreialu eu syniadau gyda chymorth, a sut mae hyn wedi arwain yn aml at newid trawsnewidiol ar draws y sector. Mae'n tynnu sylw at sawl maes newid gan gynnwys effaith gweithredu arferion newydd sydd wedi arwain at welliannau i iechyd anifeiliaid, y gostyngiad mewn costau sy'n gysylltiedig ag iechyd, gwelliannau i gynnyrch busnes, a chanlyniadau amgylcheddol. Nododd sawl prosiect effaith ennill sgiliau a gwybodaeth newydd, tra nododd eraill arbedion cost neu ffrydiau incwm newydd oherwydd y prosiectau a ariennir gan yr EIP. Dangosodd y gwerthusiad hefyd bwysigrwydd y cyfranogwyr ynghlwm wrth yr arbenigedd a gafwyd o'r cynllun a chymorth hwyluso dros y cymorth ariannol a gynigir.  

Gallwch ddarllen yr wyth argymhelliad o'r adroddiad interim sy'n canolbwyntio ar ddadansoddi'r broses. Bydd canfyddiadau allweddol hyn a'r gwerthusiad terfynol yn cael eu defnyddio i lywio cymorth arloesi yn y dyfodol i'r sectorau ffermio a choedwigaeth.

Am fwy o wybodaeth am ein gwaith ar draws datblygu gwledig cysylltwch ag Ioan Teifi ac Endaf Griffiths